به گزارش دیدار مدیا؛ «محور مقاومت در حال فروپاشی است»، «شهادت قاسم سلیمانی در بغداد و بحران شدید اقتصادی ناشی از تحریمهای حداکثری آمریکا، کمر محور مقاومت را شکسته است»، «از عراق تا لبنان، از یمن تا سوریه و حتی نوار غزه، نفوذ جمهوری اسلامی رو به کاهش است» و ... تعداد زیادی از این گزارهها، محورهای اصلی عملیات روانی دشمن علیه تحرکات ج.ا.ا در منطقه هستند. پروژهای که چند هفتهای است از سوی جریانات معاند پیگیری میشود.
ایران اینترنشنال در همین زمینه و در گزارشی خبری با عنوان "فرمانده سنتکام: آمریکا به خاطر فشار ایران، عراق را ترک نمیکند"، نوشت: «کنت مکنزی، رییس ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا - سنتکام، تداوم حملات راکتی به مواضع نیروهای آمریکا در عراق را فشاری از سوی ایران برای خروج نیروهای آمریکایی از منطقه ارزیابی کرد و گفت آمریکا به خاطر فشار ایران، عراق را ترک نمیکند.
مکنزی در مصاحبهای با واشنگتن پست با اشاره به نحوه پاسخ آمریکا و نیروهای ائتلاف بینالمللی ضد داعش به حملاتی که به ایران نسبت داده میشود، گفت که این پاسخها با هدف «کاهش تنش» بوده است.
او افزود: «اگرچه نردبان افزایش تنش در دست ایران است اما ایران باید بداند که پلههای نهایی این نرده در اختیار آمریکا است.»
این فرمانده ارتش آمریکا خاطرنشان کرد از حمله ماه مارس گذشته به کمپ تاجی در عراق، که طی آن پنج نفر، از جمله سه سرباز آمریکایی، زخمی شدند تا هفته پیش حملات ایران متوقف شده بود. او دلیل این وقفه را تغییر آرایش نیروهای آمریکایی، تظاهرات ضد جمهوری اسلامی در عراق و همهگیری کرونا عنوان کرد.
به گفته مکنزی، طی هفته اخیر تعداد حملات راکتی نیروهای منتسب به ایران افزایشی ناگهانی داشته است.
مکنزی با اشاره به حضور پنج هزار و ۲۰۰ نیروی آمریکایی در عراق گفت این نیروها سلاحهای سنگین ندارند و برای امنیت خود به نیروهای عراقی نیاز دارند. او گفت در عین حال این نیروها در صورت نیاز توانایی و حق دفاع از خود را دارند. این فرمانده آمریکایی خاطر نشان کرد که آمریکا درحال کوچک کردن ساختار نیروهای خود در عراق است.»
کیهان لندن نیز در گزارشی خبری با عنوان "جمهوری اسلامی عامل جنگ و بیثباتی در منطقه"، می نویسد: «کافیست نگاهی بیاندازیم به آخرین نظرسنجی که در عراق صورت گرفته است. بر اساس نظرسنجی مرکز مطالعات جامعه مدنی عراق (IIACSS) محبوبیت ایران در این کشور در پایینترین سطح خود در سالهای گذشته قرار دارد. شمار هواداران جمهوری اسلامی که در یک نظرسنجی مشابه در سال ۲۰۱۸ میلادی که بیش از ۴۰ درصد بود به زیر ۱۵ درصد سقوط کرده است.
انتفاض قنبر تحلیلگر عراقی در واشنگتن به کیهان لندن میگوید: «دولت ایران به چند دلیل بسیار نگران موقعیت خود در عراق است. دلیل اول از دست دادن بازار گاز و برق خود است. اخیرا پادشاهی سعودی به یک هیأت عراقی که به این کشور سفر کرده بود پیشنهاد فروش گاز به قیمت کمتری را داده است.»
درآمد جمهوری اسلامی از فروش گاز و برق به عراق بالغ بر چهار میلیارد دلار در سال است. البته در جریان سفر اخیر عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی به بغداد و دیدارش با همتای عراقی اسماعیل العلاق مشخص شد که تهران دیگر پول نقد برای صادرات برق و گاز دریافت نخواهد کرد و بغداد با موافقت آمریکا در ازای بدهیهایش تنها مواد غذایی و دارو تحویل ایران خواهد داد. مکانیسمی که مشابه کانال مالی راهاندازی شده در سوئیس است.
انتفاض قنبر معتقد است دلیل دیگر نگرانی جمهوری اسلامی «نزدیکی بیشتر دولت مصطفی الکاظمی به آمریکاست.» گفتگوهای راهبردی بغداد و واشنگتن که هفته گذشته انجام شد، برخلاف انتظار تهران به خروج فوری نیروهای آمریکایی از عراق نیانجامید. در بیانیه پایانی این گفتگوها به صورت بسیار کلی اشاره شده است که نیروهای آمریکایی در عراق، که در حال حاضر ۵۲۰۰ نظامی را شامل میشود، در آینده کاهش خواهد یافت.»
این رسانه لندنی در ادامه می نویسد: «دلیل سوم نگرانی جمهوری اسلامی، در ارتباط با موقعیت خود در عراق و کاهش محبوبیت میان مردم این کشور و به ویژه شیعیان جنوب عراق است. «عصائب الحق»، یکی از نزدیکترین گروههای شبهنظامی عراقی اعلام کرد که کلیه دفاتر خود در جنوب عراق را تعطیل کرده است. همزمان سه گروه از سازمانهای شبهنظامی حشد الشعبی در عمل انحلال خود را اعلام کردند و اعضای مسلح آنها در نیروهای ارتش و پلیس ادغام شدند.
محمود گیلانی تحلیلگر سوری در وین در گفتگو با کیهان لندن صحبت از توافقی برای «مجبور ساختن جمهوری اسلامی ایران به ترک سوریه» میکند: «جمهوری اسلامی دیگر حضوری در شمال سوریه ندارد و روسها و ترکها این منطقه را بین خودشان تقسیم کردهاند و نیروهای ایرانی و تحت حمایت ایران را مجبور به عقبنشینی کردند.» این تحلیلگر سوری در ادامه میافزاید «حملات جنگندههای اسرائیلی نیز با چراغ سبز روسیه انجام میگیرد و روسها شبهنظامیان حزبالله و نیروی قدس را به ۴۰ کیلومتری مرز اسرائیل و سوریه عقب راندهاند.»
اختلاف بشار اسد و پسردائی وی رامی مخلوف، ثروتمندترین مرد سوریه، نیز به گفته این تحلیلگر سوری « تبلور اختلاف بین تهران و مسکو» است. محمود گیلانی در ادامه میافزاید «رامی مخلوف از حمایت روسها برخوردار است و بشار اسد نگاه به تهران دارد زیرا ولادیمیر پوتین به این نتیجه رسیده است که تاریخ مصرف رئیس جمهور کنونی سوریه به پایان رسیده و باید به فکر جانشین وی بود.»
محمود گیلانی معتقد است روسیه سخت در تلاش است زمینه را برای برکناری هرچه زودتر بشار اسد فراهم کند. اعتراضهای اخیر در جنوب سوریه، در مناطقی که هرگز با حکومت بشار اسد مخالفتی نکرده بودند و امروز خواهان برکناری او هستند، به گفته این تحلیلگر سوری «بدون چراغ قرمز مسکو که نظامیانش در سوایدا و دیگر شهرهای جنوب حضور دارند، امکانپذیر نمیبود.» روسیه مدتهاست که همراه با ترکیه سرگرم گفتگو با بخشهایی از مخالفان بشار اسد است. طرحی که مسکو آماده کرده عبارتست از تشکیل یک شورای نظامی برای جانشینی بشار اسد پس از برکناری او از قدرت و خروج از سوریه است. در این شورا در کنار نظامیان نزدیک به رژیم کنونی جایی نیز برای حضور نظامیانی که در یک دهه جنگ بیطرف مانده بودند در نظر گرفته شده است. این شورا باید تا تصویب قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری در قدرت بماند.
محمود گیلانی میگوید امروز جمهوری اسلامی دو گزینه در مقابل دارد که هر دو برای این کشور بسیار دردناک و همزمان خطرناک هستند: «یکی، ادامه حضور در سوریه به معنای شکست نظامی و هدف بمبارانهای اسرائیل قرار گرفتن و دادن تلفات مالی و جانی بسیار بالاست. گزینه دوم عقبنشینی نیروهای ایرانی، حزبالله، فاطمیون، زینبیون و شبهنظامیان عراقی است. این تصمیم عملا رؤیای صدور انقلاب خمینی و تشکیل امپراتوری شیعی علی خامنهای را به بایگانی تاریخ میسپارد.»
کیهان لندن در پایان نتیجه می گیرد: «تحریمهای اخیر آمریکا که با نام «قانون قیصر» به اجرا درآمدهاند نیز میتوانند روند برکناری بشار اسد از قدرت و زمینه خروج جمهوری اسلامی از سوریه را تسهیل کنند. «قیصر» نام مستعار یک عکاس ارتش سوریه است که در سال ۲۰۱۴ هزاران قطعه عکس از شکنجه و کشتار در زندانهای رژیم بشار اسد را خارج و آنها را منتشر کرد. این تحریمها، چنانکه کلی کرافت سفیر آمریکا در سازمان ملل اعلام کرد با هدفِ گذار سیاسی، تصویب قانون اساسی و برگزاری انتخابات به تصویب رسیده است. دقیقا همان اهدافی که شورای نظامی پیشنهادی روسیه نیز باید انجام آنها را به عهده بگیرد.»
رسانه فوق در گزارش خبری مشابهی با عنوان "اوضاع در عراق به ضرر جمهوری اسلامی در حال تغییر است"، مباحث زیر را مطرح نموده است:
• شرایط ویژه عراق سبب شده حتی پس از خروج آمریکا از برجام و آغاز «کارزار فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی و تحریمهای سنگین نیز واشنگتن معافیتهایی را برای بغداد درنظر بگیرد.
• این معافیتها از جمله در حوزه برق و تاسیسات نیروگاهی برای دولت عراق ضروری بود زیرا زیرساختهای این کشور قادر به تامین آن برای پاسخگویی به نیاز شهروندان نیست. همین کانالها از یکسو فرصتی برای درآمدزایی جمهوری اسلامی ایجاد کرد و از سوی دیگر فرصتی برای ادامه نفوذ و دخالت در نهادهای حکومتی این کشور شد.
• اخیراً جمهوریخواهان کنگره طرحی برای به «ورشکستگی کشاندن رژیم ایران» و تحریم امپراتوری مالی خامنهای ارائه دادهاند که بخشی از آن دولت آمریکا را مجبور میکند معافیتهای تحریمی رژیم ایران از جمله فروش برق به عراق دیگر تمدید نشود و همزمان فشار بر گروههای سیاسی و نظامی وفادار به تهران نیز افزایش پیدا کند.
• در هفتههای اخیر با دستور مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق دفاتر بسیاری از گروههای پیکارجو در عراق که اغلب از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حمایت میشوند تعطیل شده است. شماری از تحلیلگران میگویند تحریمهای آمریکا علیه ایران کارساز بوده و کاهش منابع مالی شبهنظامیان و در نتیجه محدودتر شدن فعالیت آنها را در پی داشته است.
• عراق یکی از اصلیترین حوزههای نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه است و به آسانی آن را رها نخواهد کرد اما مسئله آنجاست که شرایط نسبت به گذشته تغییر کرده و ابزاری که تهران برای ادامه نفوذ خود در عراق به آن متکی بوده نه تنها در عمل بیتاثیر شدهاند بلکه سیاستها و راهبردهای رژیم برای ماندن در عراق نیز بیشتر زیان به بار میآورد تا سود!
• شکار قاسم سلیمانی و ترور زنجیرهای فرماندهان «جبهه مقاومت» و حملات سنگین هوایی آمریکا و اسرائیل به پایگاههای سپاه قدس و نیروهای وابسته به آن که همگی بازوی خارجی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند، و همچنین فشار تحریمها از مؤثرترین اقدامات بازدارنده در مقابل جمهوری اسلامی برای کاستن از جولان رژیم تهران در عراق بوده است.
• در عین حال جمهوری اسلامی ایران با کمبود شدید ارز روبروست که بخشی از آن مربوط به محدودیتهای تجاری با امارات و کره جنوبی است. عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی ۲۸ خرداد عازم بغداد شد تا شاید روزنههایی را برای جبران بخشی از این کمبود پیدا کند. اما واقعیت این است که ترور سلیمانی جمهوری اسلامی را در عراق زمینگیر کرده است.
• این وضعیت در حوزههای نظامی و اقتصادی کاملاً مشهود است. پیوستن چهار گردان اصلی حشدالشعبی به وزارت دفاع عراق یا وادار کردن اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس به دریافت ویزا برای ورود به عراق گوشهای از این تأثیرات است.
• یکی از عوامل اصلی کاهش نفوذ جمهوری اسلامی در عراق مردم این کشور هستند. آنها دیگر حکومت فرقهای نمیخواهند و به شدت مخالف این هستند که رژیم اسلامی ایران در امور کشورشان دخالت کند. عراقیها تأثیرات مخرّب این دخالتها را به چشم دیدهاند. در یک سال گذشته در چند دوره تظاهرات اعتراضی در عراق مردم علیه علی خامنهای و قاسم سلیمانی شعار سر دادند و بنرهای آنها را در شهرهایی مثل کربلا و نجف پاره کرده و به آتش کشیدند. با اینکه شیوع بیماری کووید۱۹ اعتراضات مردم را در این کشور مانند لبنان و خود ایران با وقفه روبرو کرد اما اعتراضات دوباره از سر گرفته شده است.
• هوک: دوران طلایی رژیم ایران به پایان رسیده
• مسئول امور ایران در وزارت خارجه آمریکا در یک ویدئوکنفرانس با اشاره به کاهش بسیار شدید صادرات نفت ایران از ۲/۵ میلیون بشکه در روز به ۷۰ هزار بشکه گفته است «این کاری بود که ما وعدهاش را داده بودیم. آقای پمپئو از رهبران ایران خواست یک گزینه را انتخاب کنند. او گفت یا پای میز مذاکره بیایید و یا با فروپاشی اقتصادتان دست و پنجه نرم کنید… و رهبر جمهوری اسلامی گزینه دوم را برای مُردن خود انتخاب کرده و از آن زمان مشغول دست و پنجه نرم کردن با فروپاشی اقتصاد کشور است. ما به بخش بزرگی از گفتههایمان عمل کردهایم».
• نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا با اشاره به خودداری جمهوری اسلامی ایران از آمدن پای میز مذاکره گفت که «آمریکا با محروم کردن جمهوری اسلامی از دسترسی به منابع درآمدی عظیم گذشتهاش، تلاشهای رژیم برای بسط قدرتش در منطقه را مهار کرده است.» برایان هوک تاکید کرد که «بحران کنونی رژیم ایران در چهل و یک سال گذشته بیسابقه بوده است.»
• «گزارشهای زیادی از ضعف رژیم ایران و نیروهای نیابتیاش دیده میشود.» وی افزود، «حزبالله، که ۷۰ درصد بودجهاش از ایران میآمد، برای نخستین بار در تاریخ در تکاپو برای تامین بودجهاش از طریق جمعآوری پول و هدایای مردمی برآمده است.» وی با اشاره به وضعیت شبهنظامیان و نیروهای نیابتیهای وابسته به جمهوری اسلامی ایران در عراق و سوریه» آنها را نیز گرفتار بیپولی خواند و گفت برای آنها هم «ایران دیگر پول ندارد و روزهای طلایی به پایان رسیده است».
العربیه فارسی نیز در گزارشی خبری با عنوان "پایان معافیتهای تحریمی و زمینگیر شدن سیاست ایران در عراق در غیاب سلیمانی"، به مطلاب زیر پرداخته است:
• شرایط ویژه عراق سبب شده حتی پس از خروج آمریکا از برجام و آغاز «کارزار فشار حداکثری» علیه نظام ایران و تحریمهای سنگین نیز واشینگتن معافیتهایی را برای بغداد در نظر بگیرد.
• به نظر تحلیلگران سیاستهای منطقهای ایران، این معافیتها از جمله در حوزه برق و تاسیسات نیروگاهی برای دولت عراق ضروری بود زیرا زیرساختهای این کشور قادر به تامین آن برای پاسخگویی به نیاز شهروندان نیست. همین کانالها از یکسو فرصتی برای درآمدزایی برای رژیم ایران ایجاد کرد و از سوی دیگر فرصتی برای ادامه نفوذ و دخالت در نهادهای حکومتی نظام در امور شد.
• بر اساس گزارشهای رسانهای، اخیراً جمهوریخواهان کنگره طرحی برای به «ورشکستگی کشاندن رژیم ایران» و تحریم امپراتوری مالی خامنهای ارائه دادهاند که بخشی از آن، دولت آمریکا را مجبور میکند معافیتهای تحریمی رژیم ایران از جمله فروش برق به عراق دیگر تمدید نشود و همزمان فشار بر گروههای سیاسی و نظامی وفادار به تهران نیز افزایش یابد.
• در هفتههای اخیر با دستور مصطفی الکاظمی نخستوزیر عراق، دفاتر بسیاری از گروههای شبه نظامی عراق که تحتالحمایه سوی سپاه پاسداران هستند، بسته شدهاست.
• به گفته شماری از تحلیلگران، تحریمهای آمریکا علیه ایران کارساز بوده و کاهش منابع مالی شبهنظامیان و درنتیجه محدودتر شدن فعالیت آنها را در پی داشتهاست.
• تحلیلگران سیاستهای منطقهای ایران خاطر نشان میکنند که عراق یکی از اصلیترین حوزههای نفوذ رژیم ایران در منطقه بوده و به آسانی آن را رها نخواهد کرد اما نکته این است شرایط نسبت به گذشته، متحول شده و ابزاری که تهران برای ادامه نفوذ خود در عراق به آن متکی بود، نه تنها در عمل بیتاثیر شدهاند بلکه سیاستها و راهبردهای رژیم برای ماندن در عراق نیز بیشتر زیان بار است تا سود آور.
• به باور این محافل، شکار قاسم سلیمانی فرمانده لشکر قدس و سیاستگذار حقیقی ایران در حوزه خاورمیانه درکنار ترور زنجیرهای فرماندهان «جبهه مقاومت» و حملات سنگین هوایی آمریکا و اسرائیل به پایگاههای سپاه قدس و نیروهای وابسته به آن که همگی بازوی خارجی سپاه پاسداران هستند، و همچنین فشار تحریمها از مؤثرترین اقدامات بازدارنده در مقابل نظام ایران برای کاستن ازمانورهای در عراق بودهاست.
• در عین حال نظام ایران با کمبود شدید ارز روبروست که بخشی از آن مربوط به محدودیتهای تجاری با امارات و کره جنوبی است.
• عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی چندی پیش عازم بغداد شد تا شاید روزنههایی را برای جبران بخشی از این کمبود پیدا کند. اما واقعیت این است که ترور سلیمانی، نظام ولایت فقیه را در عراق زمینگیر کرده است.
ایندپندنت فارسی نیز در گزارشی مشابه با عنوان "پایان ماه عسل ایران و روسیه در سوریه؟"، می نویسد:
• ایران و روسیه در سوریه همچنان در حال همکاری هستند یا دوران رقابت و فاصله گرفتن آنها از یکدیگر شروع شده است؟ این یکی از مهمترین سوالاتی است که این روزها رویاروی روابط تهران- مسکو قرار گرفته است. سوالی که میتواند به سفرهفته گذشته محمد جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به روسیه و ترکیه مرتبط باشد. سفری که، همزمان بود با اجرایی شدن تحریمهای آمریکا موسوم به «سزار» علیه دولت بشار اسد در سوریه. انتظار میرود تحریمهای سزار علاوه بر فشار بر دولت سوریه بر دو حامی اصلی این رژیم یعنی جمهوری اسلامی ایران و روسیه نیز فشار وارد کند و هزینه مداخله مستقیم این دو کشور در سوریه را افزایش دهد.
• همکاریهای جدی ایران و روسیه در سوریه به حدود شش سال پیش بر میگردد. هنگامی که احتمال شکست ارتش سوریه در جنگ داخلی این کشور و سقوط بشار اسد دور از انتظار نبود. در چنین شرایطی ایران به سراغ روسیه رفت.
• سفر قاسم سلیمانی به مسکو و و دعوت از روسیه برای دخالت در سوریه
• حضور جدی روسیه در جنگ سوریه در سال ۲۰۱۵ میلادی و پس ازسفر قاسم سلیمانی فرمانده پیشین نیروی قدس، شاخه برون مرزی سپاه پاسداران به مسکو آغاز شد. هرچند در ابتدا خبر سفر سلیمانی به مسکو و دیدار او با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه از سوی کرملین تکذیب شد اما در نهایت مشخص شد که قاسم سلیمانی حامل پیامی از سوی مقامهای جمهوری اسلامی ایران برای روسیه و ترغیب این کشور به دخالت در جنگ سوریه برای حفظ بشار اسد در قدرت، بوده است.
• پیش از سفر قاسم سلیمانی به روسیه، ولادیمیر پوتین در تهران با علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی دیدار کرده بود و برخی معتقد بودند که سفر سلیمانی برای هماهنگی بیشتر در مورد مذاکراتی صورت گرفت که در سفر پوتین بین مقامهای دو کشور مطرح شده بود.
• حضور جمهوری اسلامی ایران در سوریه در ابتدا با کمکهای مستشاری و پس از آن حضور نیروهای زمینی برای حمایت از دولت سوریه همراه بود. این نیروها شامل نیروهای نظامی ایرانی و گروههای شبه نظامی مورد حمایت ایران بودند. اما عقب راندن نیروهای مخالف اسد نیاز به حملات هوایی گسترده داشت که نیروهای نظامی روسیه آن را برعهده گرفتند.
• ادامه همکاری یا رقابت؟
• یکی از مسائل مورد اختلاف بین ایران و روسیه در سوریه، نگاه متفاوت تهران و مسکو به نگرانیهای امنیتی اسرائیل از ادامه حضور ایران در سوریه است. اسرائیل به کرات اعلام کرده اجازه نخواهد داد ایران به حضور نظامی خود در سوریه ادامه دهد. هواپیماهای اسرائیلی به دفعات مواضع نیروهای ایرانی و شبه نظامیان متحد آنها در سوریه را بمباران کردهاند. اما در طرف مقابل ، روسیه در حالی که سامانههای ضد هوایی پیشرفتهای در سوریه دارد از این سامانهها برای دفاع از مواضع نیروهای ایرانی و گروههای مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران استفاده نکرده است.
• روسیه حتی در حالی که ایران میگوید به دعوت دولت سوریه به این کشور رفته و فقط با نظر دمشق سوریه را ترک خواهد کرد، خواستار خروج همه نیروهای خارجی از سوریه شده است.
• حالا در چنین شرایطی این سوال بین برخی مقامات، مسئولان و تحلیلگران و فعالان رسانهای در ایران مطرح شده که روسیه در حال چه نوع بازی با ایران است. همکار ایران است یا رقیب ایران؟
• بهروز بنیادی، نماینده مردم کاشمر در مجلس دهم به عنوان یک منتقد سیاستهای روسیه در اینباره گفته که «پوتین و اسد، ما (جمهوری اسلامی ایران) را قربانی میکنند.» اوحتی فراتر رفته و میگوید «بشار اسد با تمام وقاحت وزنه همنوایی خود با پوتین را سنگینتر کرده و حتی حضور شهیدان مدافع حرم را در سوریه کمرنگ و بعضا کتمان میکند.»
• این نماینده مجلس پیشبینی کرده که پوتین و اسد، جمهوری اسلامی ایران را در راه منافع خود و برای بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا قربانی خواهند کرد.
• انتقادات ایرانیها از روسیه در مورد حملات اسرائیل به پایگاههای ایران و متحدانش در سوریه گزندهتر است. برخی در جمهوری اسلامی ایران معتقد هستند که اسرائیل با چراغ سبز روسیه به پایگاههای نظامیان ایرانی در نزدیکی مرز اسرائیل حمله میکند. حشمتالله فلاحتپیشه، نماینده مجلس دهم پیش از این گفته بود «ارتش روسیه در زمان حملههای اسرائیل به مواضع ایران در سوریه، سامانهی پدافند هوایی اس-۳۰۰ خود را غیرفعال کرده است و اگر این سامانه بهدرستی عمل کند اسرائیل نمیتواند به راحتی حملههای هوایی را در خاک سوریه انجام دهد.»
• این نماینده مجلس دهم اردیبهشت ماه گذشته نیز با اعلام اینکه جمهوری اسلامی ایران ۲۰ تا۳۰ میلیارد دلار به سوریه کمک کرده گفته بود که «این پول را باید پس گرفت.»
• مساله دیگر، مطالبه برخی تحلیلگران و فعالان رسانهای و اقتصادی برای بهرهگیری ایران از فرصت بازسازی سوریه است. برخی سوال میکنند که ایران تا چه زمانی میخواهد در سوریه هزینه کند و چه راههایی برای جمهوری اسلامی ایران وجود دارد تا پولهایی که در سوریه هزینه شده را بازپس گیرد؟
• یکی از این راهها مشارکت در طرح بازسازی سوریه و منافع اقتصادی ناشی از آن است که روسیه در این زمینه ایران را رقیب تجاری خود میداند اگر چه در حال حاضر و با توجه به اجرایی شدن تحریمهای آمریکا علیه بشار اسد و حامیان منطقهای او، موسوم به قانون «سزار» این مشارکت با موانعی جدی روبرو شده است.
• در چنین شرایطی جمهوری اسلامی احساس میکند روسیه از اینکه اندک اندک حضور و نفوذ ایران در سوریه پس از جنگ داخلی ، کاهش یابد خوشحال به نظر میرسد.
• از طرف دیگر با وجود تحریمهای آمریکا و اعمال فشار حداکثری واشینگتن بر تهران، دست ایران برای هزینهکردن در سوریه تا حدود زیادی بسته است. با حرکت تدریجی جنگ داخلی سوریه به سوی پایان یافتن، ادامه حضور ایران در این کشور در بلند مدت، باعث ایجاد حساسیتهایی از سوی جهان غرب و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز شده است. حتی بعید نیست که دولت سوریه هم در بلندمدت تمایلی به ادامه نفوذ و حضور ایران در این کشور نداشته باشد. این در حالی است که به نظر میرسد سوریه به ادامه حضور روسیه تمایل بیشتری نشان می دهد.
• در نهایت باید دید که آیا جمهوری اسلامی ایران که هزینههای (انسانی و مالی) زیادی در سوریه متقبل شده، میدان را به آسانی روسیه واگذار خواهد کرد؟
صدای آمریکا نیز در گزارش خبری با عنوان "به رغم مشکلات شدید اقتصادی مردم ایران، مقامات رژیم از کمک بیشتر به اسد و سوریه خبر میدهند"، مدعی شده است:
• یک روز پس از به اجرا درآمدن تحریمهای آمریکا علیه رژیم اسد طبق قانون قیصر (سزار) با هدف توقف جنگافروزی و کشتار غیرنظامیان، معاون اول رئیس جمهوری ایران بر اجرایی شدن هر چه سریعتر «توافقات دوجانبه» اقتصادی بین دو کشور تاکید کرده است.
• بنابر گزارش رسانههای ایران، جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری ایران روز پنجشنبه ۲۹ خردادماه در تماس تلفنی با نخست وزیر سوریه گفت که «جمهوری اسلامی از هیچ اقدامی برای کاهش فشار بر مردم سوریه دریغ نخواهد کرد.»
• اظهارات اخیر معاون اول حسن روحانی در شرایطی است که مردم ایران ماهها است با بحران شدید اقتصادی دست و پنجه نرم میکنند. این بحران با شیوع کرونا در کشور عمیقتر نیز شده است، تا جایی که طی یک هفته اخیر چندین خودکشی به خاطر مشکلات اقتصادی نیز رسانهای شده است.
• یکی از خودکشیهای اعتراضی مربوط به یک کارگر جوان اهوازی است که به دلیل عدم پرداخت حقوقش، خود را در میدان نفتی هویزه حلقآویز کرد و به زندگی خود پایان داد.
• به رغم مشکلات شدید اقتصادی مردم ایران، مقامات رژیم از کمک بیشتر به اسد و سوریه خبر میدهند
• خامنه ای و اسد بارها دیدار کرده اند.
• یک روز پس از به اجرا درآمدن تحریمهای آمریکا علیه رژیم اسد طبق قانون قیصر (سزار) با هدف توقف جنگافروزی و کشتار غیرنظامیان، معاون اول رئیس جمهوری ایران بر اجرایی شدن هر چه سریعتر «توافقات دوجانبه» اقتصادی بین دو کشور تاکید کرده است.
• بنابر گزارش رسانههای ایران، جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری ایران روز پنجشنبه ۲۹ خردادماه در تماس تلفنی با نخست وزیر سوریه گفت که «جمهوری اسلامی از هیچ اقدامی برای کاهش فشار بر مردم سوریه دریغ نخواهد کرد.»
• اظهارات اخیر معاون اول حسن روحانی در شرایطی است که مردم ایران ماهها است با بحران شدید اقتصادی دست و پنجه نرم میکنند. این بحران با شیوع کرونا در کشور عمیقتر نیز شده است، تا جایی که طی یک هفته اخیر چندین خودکشی به خاطر مشکلات اقتصادی نیز رسانهای شده است.
• یکی از خودکشیهای اعتراضی مربوط به یک کارگر جوان اهوازی است که به دلیل عدم پرداخت حقوقش، خود را در میدان نفتی هویزه حلقآویز کرد و به زندگی خود پایان داد.
• اعدام
• یک کارگر میدان نفتی در ایران خود را «به دلیل مشکلات مالی» حلقآویز کرد
• گزارشها حاکی است که یک کارگر جوان اهوازی به دلیل عدم پرداخت حقوق، خود را از یک چاه نفت در میدان نفتی هویزه حلق آویز کرد و به زندگی خود پایان داد.
• همچنین پیش از این یک جانباز جنگ ایران و عراق که از بنیاد شهید وام درخواست کرده بود، در کرمانشاه مقابل ساختمان این بنیاد دست به خودسوزی زد و پس از انتقال به بیمارستان جان باخت.
• در ادامه بحران اقتصادی ایران، طی روزهای گذشته قیمت ارز بار دیگر افزایش یافت و براساس گزارشها روز پنجشنبه ۲۹ خردادماه به قیمت ۱۹هزارتومان نزدیک شده است. بنابر گزارشها قیمت دلار در نیمه اول سال گذشته بین ۱۱ تا ۱۲هزار تومان بود، اما در نیمه دوم سال به دلیل افزایش قیمت بنزین و اعتراضات داخلی و نیز تنشهای بین المللی با ایران، قیمت دلار در دی ماه ۹۸ تا مرز ۱۵ هزار تومان رسید.
• این روزها، ایران همچون ماههای گذشته شاهد اعتراضات صنفی، کارگری و مالباختگان صندوقهای مالی و اعتباری در شهرهای مختلف بوده است. اگرچه این اعتراضات تا کنون بی پاسخ مانده و حتی برخوردهای امنیتی نیز با آنها می شود، اما معترضان برای رسیدن به خواستههایشان علی رغم شیوع کرونا به این تجمعات ادامه می دهند.
• دادگاههای رسیدگی به پروندههای فساد در ایران نیز، که حالا با چهرههای نزدیک به حکومت همچون «اکبر طبری» معاون اجرایی پیشین حوزه ریاست قوه قضائیه در حال برگزاری است، بیش از هر زمانی فساد سیستماتیک در ارکان جمهوری اسلامی را نمایان کرده است.
• در چنین شرایطی سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرده که جمهوری اسلامی «به همکاریهای اقتصادی خود» با سوریه ادامه خواهد داد. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، نیز در بهمن سال ۹۷ یکی از اهداف اصلی سیاست خارجی دولت خود را برگرداندن مردم سوریه به روال عادی زندگی اعلام کرده بود.
• حشمتالله فلاحتپیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، هم اردیبهشتماه امسال اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی در یک دهه گذشته حدود «۳۰ میلیارد دلار» در سوریه هزینه کرده است.
• جمهوری اسلامی در حالی همچنان در سوریه هزینه می کند که مردم ایران بارها در اعتراضات خود با شعار «سوریه رو رها کن، فکری به حال ما کن» از مقامات خواستهاند تا به جای وضعیت سوریه به وضعیت نابسامان اقتصادی داخل ایران رسیدگی کنند.
• دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در آذر ماه سال گذشته درباره وضعیت اقتصادی ایران گفته بود: «ایران کشور متفاوتی است. ایران اکنون پر از قیام و شورش است. ما تحریمهای قوی علیه جمهوری اسلامی اعمال کردیم. رشد اقتصادیشان ۲۵ درصد سقوط کرد. ما هرگز نمی توانیم اجازه بدهیم که رژیم ایران سلاح هستهای داشته باشند. آنها به شورشیان سلاح میدهند.»
• ایالات متحده از زمان روی کار آمدن پرزیدنت ترامپ با اعلام این که توافق هستهای برجام مانع فعالیتهای بیثبات کننده جمهوری اسلامی، یه عنوان بزرگترین حامی حکومتی تروریسم در جهان، نشده است، از برجام خارج شد.
• آمریکا میگوید جمهوری اسلامی ثروت کشور خود را به جای مردم، صرف حمایت از گروه های تروریستی و بی ثبات سازی در خاورمیانه میکند.
• ایالات متحده همچنین بارها فساد مالی نهادینه و غارت داراییهای خدادادی ایران توسط وابستگان رژیم حاکم بر این کشور را محکوم کرده و آنها را از جمله عوامل اصلی مشکلات اقتصادی و مالی ایران دانسته است. از جمله چندی پیش مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در چند توئیت درباره مقامهای جمهوری اسلامی گفته بود که آنها به جای کمک به مردم درگیر فساد شدهاند.
رادیو زمانه نیز در گزارشی خبری با عنوان "در عراق هم دست ایران از ذخایر ارزی کوتاه ماند"، آورده است:
• دست ایران در عراق هم از ذخایر ارزی خود کوتاه ماند. آنچه که بعد از خروج آمریکا از برجام برای جمهوری اسلامی در مبادلات تجاری با اتحادیه اروپا غیرقابل تحمل بود، در مبادلات تجاری با عراق تحقق یافت: تهاتر انرژی در برابر کالاهای اساسی – صدور برق در برابر واردات غذا و دارو
• عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران بعد از بازگشت به تهران در اینستاگرام نوشت:
• «در مذاکرات امروز در خصوص نحوه اجرای تفاهمنامه و استفاده از منابع بانک مرکزی برای خرید کالاهای اساسی و دارو به نتایج خوبی رسیدیم که انشاالله از هفته آینده مراحل عملیاتی آن آغاز خواهد شد.»
• بر همین اساس مصطفی الکاظمی، نخستوزیر عراق هم اطمینان داد که دولت او همکاری لازم برای انجام این تهاتر را انجام میدهد:
• «در خصوص حل مشکلات انتقال پول به شیوه تامین مواد غذایی و کالاهای اساسی با شما هم توافق کامل داریم و همکاری لازم را به عمل میآوریم. علاوه بر این تجار عراقی نیز علاقهمند به همکاری هستند و شخصاً دستور دادهام مشکلات مرتبط با پرداخت ایران حل شود.»
• حدود دو هفته قبل وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران به بغداد سفر کرد. دستاورد سفر او قرارداد دو ساله صادرات برق به عراق میان دو کشور بود. در این سفر بخشی از طلب ایران از عراق هم وصول شد. حدوداً ۴۰۰ هزار دلار.
یکی از محورهای اساسی راهبرد فشارحداکثری غرب علیه جمهوری اسلامی ایران، تضعیف قدرت منطقهای ایران به منظور کاهش عمق استراتژیک محور مفاومت است. در این پروژه: 1)در داخل کشور گزارهی «ضعف ایران در تحولات منطقه» و «خرج شدن اموال مردم در کشورهای محور مقاومت» تبلیغ میشود تا افکار عمومی به تحرکات نظامی سپاه در حفاظت از تمامیت ارضی و اعتقادی ایران بدبین شده و از جانفشانیهای مجاهدان ایلامی اعتبارزدایی گردد. 2)از سوی دیگر در خارج ایران و در کشورهای همجوار و همپیمان، بر استعمار این کشورها توسط ج.ا.ا و دخالت حکومت ایران در مسائل داخلی همسایگان تاکید میشود تا محبوبیت ج.ا.ا کاهش یافته و نهایتا محور مقاومت مورد تضعیف قرار گیرد.
حفظ مواضع گذشته و تقویت پایگاههای مردمی و نظامی محور مقاومت در منطقه باعث خنثیسازی این پروژه دشمن خواهد گردید. ضمن اینکه حضور علنی در مناسبات داخلی کشورهای منطقه به ویژه عراق، در شرایط کنونی به مصلحت نیست.